- Na tle spadającej globalnej aktywności w zakresie fuzji i przejęć, transakcje w Europie Środkowo-Wschodniej (CEE) utrzymywały się na stosunkowo dobrym poziomie
- Liczba transakcji w regionie w 2023 roku wyniosła 1 097
- Całkowita wartość działalności w zakresie fuzji i przejęć osiągnęła 37,3 mld euro
Międzynarodowa firma Mazars, specjalizująca się w audycie, podatkach i doradztwie, publikuje dzisiaj swój raport na temat fuzji i przejęć w Europie Środkowo-Wschodniej, sporządzony we współpracy z Mergermarket. Wynika z niego, że transakcje w regionie Europy Środkowo- Wschodniej pozostały na dobrym poziomie w 2023 r. w obliczu globalnych wyzwań.
Badanie pt. „Investing in CEE: Inbound M&A report 2023/2024 zawiera przegląd aktywności w zakresie fuzji i przejęć w regionie w roku 2023 oraz przedstawia wyzwania i możliwości w nadchodzących miesiącach.
Ogółem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej przeprowadzono 1 097 transakcji o łącznej wartości 37,3 mld euro. Chociaż liczby te oznaczają spadki rok do roku dla regionu – wolumen i ujawniona wartość spadły o 15% w porównaniu z 2022 rokiem – spadki te były mniej dotkliwe niż te obserwowane w wielu innych częściach świata.
– Aktywność w 2023 r. była wysoka, w rzeczywistości wolumeny i ujawnione wartości w regionie Europy Środkowo-Wschodniej są wyższe niż w okresie przed pandemią – powiedział Răzvan Butucaru, Partner, Lider usług finansowych i doradczych z Mazars w Rumunii. – Dobrze wypadliśmy jako region, mimo obaw związanych z inflacją, presją dotyczącą cenn energii i konfliktem na granicy Europy. To pokazuje, że Europa Środkowo-Wschodnia jest solidnym rynkiem, który może stawić czoła wyzwaniom i je przezwyciężyć – dodaje.
Powszechnie oczekiwana aktywność w zakresie fuzji i przejęć w złożonej sytuacji nie zmaterializowała się na dużą skalę w 2023 roku. Nie mniej jednak, trudna sytuacja jest wskaźnikiem opóźnionym: oczekuje się, że pojawi się więcej transakcji pod wpływem trudnych warunków, ponieważ firmy refinansują się w gorszym środowisku kredytowym.
– Nie widzieliśmy jeszcze wielu trudnych przypadków, ale spodziewamy się ich więcej w 2024 roku – mówi Günther Mayrleitner, Partner z Mazars w Austrii. – Na rynku pojawiają się pieniądze z biur rodzinnych, firm private equity (PE) i innych, które szukają celów inwestycyjnych, w tym niedowartościowanych firm, tych w trudnej sytuacji i tych, które stoją przed wyzwaniami gospodarczymi. Spodziewamy się wzrostu aktywności biznesowej na początku 2024 roku.
Branża telekomunikacji odegrała główną rolę w 2023 r. i odpowiadała za dwie z 10 największych transakcji w Europie Środkowo-Wschodniej. Najważniejszą z nich i zdecydowanie największą w regionie CEE było nabycie za 2,5 mld euro 50% udziałów w aktywach telekomunikacyjnych PPF Telecom w Bułgarii, na Węgrzech, w Serbii i na Słowacji przez Grupę Emirates Telecommunications z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Działalność private equity utrzymała się na dobrym poziomie w 2023 r., pomimo bardzo niekorzystnych warunków.
Całkowita ujawniona wartość wykupów wzrosła do 5,4 mld euro, co stanowi wzrost o 33% rok do roku, pomimo spadku wolumenu wykupów o 11% w tym samym okresie. Jednocześnie łączna ujawniona wartość wyjść z inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej wzrosła o 91% do 5,6 mld euro, co stanowi drugi najwyższy roczny wynik w ostatnich latach. Wolumen wyjść był jednak również niższy, a 46 ogłoszonych transakcji stanowi spadek o 16% w porównaniu z 2022 rokiem.
–Patrząc w przyszłość, warunki geopolityczne wnoszą element nieprzewidywalności do roku 2024. Pomimo tego, perspektywy makroekonomiczne są dużo lepsze niż 12 miesięcy temu. Inflacja spada znacząco w niektórych regionach, a w szczególności w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Jednocześnie obniżki stóp procentowych są prawdopodobne. – Spodziewamy się złagodzenia polityki pieniężnej w ciągu najbliższych 12-18 miesięcy – powiedziała Andrija Garofulić, Partner z Mazars w subregionie Adrii. – Oczekuję, że wyceny wzrosną, ale nie tak bardzo jak dwa lata temu, ponieważ było to po prostu nierealne. Teraz jest okazja, by zresetować rynek i zacząć od bardziej uczciwego punktu wyjścia – dodaje Garofulić
Inne kluczowe wnioski raportu są następujące:
• Regionalne ośrodki aktywności. Polska, Austria, Rumunia i Czechy wyróżniają się jako najbardziej aktywne rynki fuzji i przejęć pod względem wolumenu transakcji w regionie Europy
Środkowo-Wschodniej w 2023 roku. Łącznie te cztery kraje wygenerowały 709 transakcji, co stanowi 65% wszystkich transakcji w Europie Środkowo-Wschodniej.
• Branża technologiczna nadal na topie. Po raz kolejny sektor technologiczny odnotował największą liczbę transakcji (łącznie 114)w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Mimo spadku rok do roku, rok 2023 wyróżnia się jednak jako jeden z najbardziej intensywnych okresów dla transgranicznych transakcji technologicznych w ostatnim czasie. Sektor technologiczny uzyskałpozycję lidera pod względem ujawnionej wartości transakcji transgranicznych w 2023 r., rosnąc gwałtownie o 36% rok do roku do 4,5 mld euro. To czyni rok 2023 drugim najbardziej wartościowym okresem dla transakcji przychodzących od 2015 roku.
• Czy wyceny mogą wkrótce się odbić? Mediana mnożnika EV/EBITDA dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej we wszystkich sektorach wyniosła 6,7x w okresie 2022-23, zgodnie
z danymi Mergermarket. Oznacza to znaczny spadek w porównaniu z medianą 8,1x obserwowaną w latach 2021-22. Reszta Europy również doświadczyła spadku, choć mniej wyraźnego niż w Europie Środkowo-Wschodniej, przy średnim mnożniku spadającym do 11,4x w latach 2022-23 w porównaniu z 12,1x w latach 2021-22. Ta pierwsza wartość wzrosła jednak w porównaniu z latami 2020-21, kiedy mediana mnożnika EBITDA w pozostałej części Europy wyniosła 11,2x, podczas gdy w Europie Środkowo-Wschodniej trend spadkowy pozostał niezmieniony (9,2x w latach 2020-21).
