Greenwashing jest jedną z form nierzetelnego marketingu, stosowaną w celu podniesienia atrakcyjności oferty. Informuje o „ekologiczności” produktu, co może wprowadzać w błąd konsumentów i wpływać na ich decyzje zakupowe.
Unijne projekty dyrektyw
22 marca 2023 r. Komisja Europejska opublikowała projekt Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uzasadniania i komunikowania wyraźnych twierdzeń środowiskowych (Green Claims Directive), której celem jest ustanowienie wspólnych kryteriów przeciwdziałania zjawisku greenwashing’u i wprowadzającym w błąd twierdzeniom dotyczącym środowiska. Dotyczy to m.in. informowania konsumentów, że dany towar jest produkowany z surowców wtórnych, bądź jest biodegradowalny.
Warto zauważyć, że w Parlamencie Europejskim procedowany jest także projekt Komisji Europejskiej z dnia 31 marca 2022 r. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniający Dyrektywę 2005/29/WW i 2011/83/UE w odniesieniu do wzmocnienia pozycji konsumentów w procesie transformacji ekologicznej poprzez lepsze informowanie i lepszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami. Na liście nieuczciwych praktyk ma się m.in. pojawić nowa praktyka – polegająca na formułowaniu twierdzeń dotyczących ekologiczności związanych z efektywnością środowiskową bez jasnych, obiektywnych lub weryfikowalnych przesłanek i systemu ich monitorowania.
Efektem obu projektów ma być zwiększenie transparentności i prawdziwości przekazu kierowanego do konsumentów o wpływie na środowisko produktów i usług oferowanych przez przedsiębiorców. Skorzystają na tym również przedsiębiorstwa, które podejmą rzeczywiste wysiłki na rzecz poprawy zrównoważenia środowiskowego swoich produktów. Będą łatwiej rozpoznawane i nagradzane przez konsumentów oraz będą mogły zwiększyć sprzedaż – zamiast stawiać czoła nieuczciwej konkurencji. W ten sposób dyrektywa pomoże stworzyć równe warunki działania, jeśli chodzi o informacje na temat ekologiczności produktów.
Działania Prezesa UOKiK
Nie tylko organy europejskie zauważyły problem greenwashing’u. Także Prezes UOKiK deklaruje, że będzie uważnie przyglądał się, czy działania przedsiębiorców, informujących konsumentów o wpływie produktu, opakowań czy usług na środowisko naturalne, są rzetelne. Jeśli nie – to w ocenie Prezesa UOKiK mogą być jako wprowadzające w błąd kwalifikowane jako naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.
Prowadzone przez Prezesa UOKiK postępowania wyjaśniające mają sprawdzić, czy i w jaki sposób przedsiębiorcy:
(a) wykorzystują informacje handlowe i reklamowe, oznaczenia, deklaracje, które referują do zagadnień z zakresu ekologii, zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska
(b) czy i w jaki weryfikują prawdziwość tych twierdzeń.
Chcąc zminimalizować ryzyko postawienia przez Prezesa UOKiK zarzutu geenwahing’u należy zadbać o to, aby przekazywane konsumentom informacje związane:
(a) z szeroko rozumianymi działaniami proekologicznymi,
(b) ze zrównoważonym społecznie charakterem produktów,
(c) z działalnością charytatywną
(d) dbałością o dobrostan zwierząt
były jasne, precyzyjne, prawdziwe i weryfikowalne.
