Nowy rok przyniósł szereg zmian dla podmiotów związanych z branżą e-commerce oraz konsumentów w Polsce. Nowe regulacje implementujące dyrektywy weszły w życie 1 stycznia 2023 roku. Nowe przepisy znacząco wpłyną na dotychczasową działalność wielu przedsiębiorców, w szczególności, jeśli działają oni w branży e-commerce. Jednak ze zmianami powinny zapoznać się również, m.in.: agencje marketingowe, marketerzy czy zwykli konsumenci.
Regulacje wskazane w Dyrektywie Omnibus, Dyrektywie Cyfrowej i Dyrektywie Towarowej podyktowane są w dużej mierze chęcią zabezpieczenia interesów konsumentów w związku z rozwojem nowoczesnych technologii i cyfryzacją gospodarki przekładającą się na możliwość dotarcia do szerokiego grona klientów i zaoferowania im nowych, coraz bardziej skomplikowanych usług czy produktów.
Dyrektywa Omnibus wprowadza szereg obowiązków informacyjnych dla przedsiębiorców odnośnie promocji i obniżek, autentyczności opinii konsumentów, plasowania produktów w ramach wyników wyszukiwania, informowania o statusie przedsiębiorcy oraz indywidualnego dostosowywania ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji. Odnosi się ona również do kwestii funkcjonalności i interoperacyjności towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych lub usług cyfrowych. Zakazuje wprowadzania na rynek towarów o podwójnej jakości (dual quality) czy nabywania biletów na imprezy kulturalne lub sportowe z wykorzystaniem oprogramowania pozwalającego obchodzić środki techniczne lub przekraczać limity techniczne nałożone przez pierwotnego sprzedawcę w celu odsprzedaży konsumentom, np. za pośrednictwem botów.
Dyrektywa Towarowa i Dyrektywa Cyfrowa wprowadzają zmiany w zakresie rękojmi i gwarancji konsumenckiej, pojęcie towaru z elementami cyfrowymi oraz usługi cyfrowej oraz regulacje odnośnie nowej kategorii umów, tj. umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych. Nowe przepisy regulują także umowy opłacone danymi osobowymi.
Dyrektywy wymieniają szereg obowiązków dla przedsiębiorców, które należy terminowo spełnić, żeby nie narazić się na karę finansową. Przykładowo, przez źle sformułowany regulamin, właściciele sklepów
e-commerce mogą stracić nawet 10% przychodów za ubiegły rok. Czas na wdrożenie zmian w organizacjach jest stosunkowo krótki, jeśli wziąć pod uwagę, że dostosowania wymagają nie tylko dokumenty wewnętrzne, ale również same procesy sprzedażowe, w tym marketingowe oraz sposoby komunikacji z klientami.
Jest to szczególnie istotne z perspektywy budowania wizerunku marki.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) coraz intensywniej śledzi to, co aktualnie dzieje się w sieci i wymierza kary za np. fałszywe opinie w internecie czy za handel nieprawdziwymi recenzjami i ocenami.
Pod lupą UOKiK znalazły się również popularne serwisy internetowe, na których sprawdzano oznaczanie treści reklamowych. Za tego typu działania zostały postawione zarzuty dwóm spółkom, które mogą ponieść kartę w wysokości do 10% obrotu. Organ nadzorczy przeanalizował również praktyki jednej z najpopularniejszych polskich platform handlu internetowego pod kątem ochrony konkurencji, jak i konsumentów. Pierwsza z wydanych decyzji dotyczyła nadużywania pozycji dominującej wobec innych przedsiębiorców, druga stosowania klauzul abuzywnych w umowach z konsumentami.
Komisja Europejska także intensywnie działa w tym zakresie. Prowadzone są konsultacje publiczne odnośnie tego czy obowiązujące akty prawne zapewniają wystarczającą ochronę konsumentów w środowisku cyfrowym. Ocena adekwatności unijnego prawa ochrony konsumentów w zakresie sprawiedliwości cyfrowej obejmuje takie aspekty jak m.in.: podatność konsumentów na wykorzystanie tzw. dark patterns, praktyki personalizacji, marketing rekomendacyjny, w tym w szczególności influencer marketing, możliwości rozwiązywania umów (w niektórych jurysdykcjach funkcjonuje tzw. cancellation button, który znacząco ułatwia konsumentowi ten proces), umowy o świadczenie usług w ramach abonamentu, marketing przedmiotów wirtualnych – przykładowo tzw. skórek (skinów) w grach komputerowych oraz uzależniające korzystanie z produktów cyfrowych.
Krajowe urzędy ochrony konkurencji i konsumentów w dalszym ciągu będą przyglądać się działaniom przedsiębiorców internetowych, dlatego też nie można przejść obojętnie wobec nadchodzących zmian.
Dowiedz się jak dostosować przedsiębiorstwo do nowych zasad i nie narazić się na wysokie kary.
Zadaj pytanie ekspertkom!
Monika Gaczkowska
Senior Associate
Osborne Clarke
+48 503 972 83
Aleksandra Szczęsna
Junior Associate
Osborne Clarke
+48 798 024 041
