Globalne spowolnienie gospodarcze wpływa na polski rynek usług pracy tymczasowej. Mniejsza liczba kontraktów zlecanych polskim firmom niejednokrotnie skutkuje ograniczeniem popytu na pracowników tymczasowych oraz zewnętrznych ekspertów. Jednak jak wynika z raportu Hays „Nowoczesne formy zatrudnienia 2023”, 56 proc. firm korzystających z nowoczesnych form zatrudnienia, w roku 2023 planuje pozyskać kolejnych specjalistów, którzy dołączą do organizacji na określony czas. W pracy projektowej wiele przedsiębiorstw upatruje bowiem elastyczności niezbędnej do przetrwania trudniejszego okresu.
Rynek tzw. umysłowej pracy czasowej, czyli zatrudnienia specjalistów i menedżerów na podstawie umowy o pracę tymczasową, kontraktu B2B lub w ramach outsourcingu procesów, ulega ciągłej profesjonalizacji. Jak wynika z badania opisanego na łamach raportu Hays Poland „Nowoczesne formy zatrudnienia 2023” zrealizowanego we współpracy z kancelarią Greenberg Traurig, rośnie grono firm świadomie i na stałe włączających pozaetatowe formy współpracy do tzw. miksu zatrudnienia.
Jak zauważa Bartosz Dąbkowski, Executive Director – External Workforce Solutions w Hays Poland, angażowanie pracowników tymczasowych i zewnętrznych, interim managerów i kontraktorów dla wielu organizacji przestaje być działaniem okazjonalnym, lecz często solidnie zaplanowaną strategią. – W połączeniu z coraz bardziej kompleksowym podejściem firm do tworzenia konkurencyjnych ofert pracy, skutkuje to rosnącą atrakcyjnością zatrudnienia na określony czas w perspektywie profesjonalistów. Dla specjalistów i menedżerów współpraca z firmami w oparciu o umowy inne niż umowa o pracę często jest świadomym wyborem, oferującym rynkowe zarobki, większą elastyczność i różnorodność realizowanych zadań – wyjaśnia Bartosz Dąbkowski.
Umowa o pracę nadal stanowi podstawę zatrudnienia w wielu organizacjach. Jednocześnie badanie Hays wykazało, że 33 proc. ankietowanych firm korzysta z zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę tymczasową, 27 proc. z outsourcingu procesów, a 39 proc. współpracuje z profesjonalistami na podstawie kontraktu B2B. Współpraca z wykorzystaniem umów innych niż umowa o pracę najczęściej dotyczy nie więcej niż 10 proc. wszystkich pracowników.
Mniejsze zapotrzebowanie na umysłowych pracowników czasowych
Jak wynika z raportu Hays, w roku 2023 zatrudnić pracowników tymczasowo, w ramach umowy B2B, na projekt interimowy albo skorzystać z outsourcingu procesów planuje 56 proc. firm korzystających z nowoczesnych form zatrudnienia. Jest to odsetek o 23 pkt proc. niższy w porównaniu do roku 2021. Jako powód zatrudniania na określony czas najczęściej wskazywana jest potrzeba elastycznego zarządzania kosztami zatrudnienia (42 proc.).
– Spadek odsetka firm planujących zatrudniać na określony czas jest trendem zrozumiałym w kontekście bieżącej, globalnej sytuacji gospodarczej. Mniejsze zapotrzebowanie na usługi podmiotów działających w Polsce ogranicza popyt na pracę projektową. Informacja, że ponad połowa firm nadal planuje rekrutować pracowników zewnętrznych, jest zatem bardzo pozytywną wiadomością. Brak załamania na polskim rynku pracy tymczasowej i outsourcingu wynika między innymi z faktu, że wiele międzynarodowych firm wybiera obecnie Polskę jako dogodny rynek do przeniesienia swoich procesów i usług m.in. z krajów azjatyckich – komentuje Bartosz Dąbkowski z Hays Poland.
Motywacja firm: większa elastyczność zarządzania kosztami zatrudnienia
Projekty związane z nearshoringiem oraz postępująca reindustrializacja Europy niezaprzeczalnie sprzyjają zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz podejmowaniu współpracy z kontraktorami i interim managerami. Najwięcej, bo aż 42 proc. ankietowanych firm jako powód takiej strategii wskazało jednak chęć zwiększenia elastyczności zarządzania kosztami zatrudnienia.
W obliczu mniej sprzyjających warunków gospodarczych, działaniem podejmowanym przez firmy jest optymalizacja i większa kontrola kosztów. Niejednokrotnie dotyczy to również strategii HR, w ramach której dąży się do większej elastyczności i ostrożniej podejmuje decyzje o tworzeniu nowych miejsc pracy. W tym kontekście nowoczesne formy współpracy stają się rozwiązaniem problemu tych firm, które potrzebują pozyskać dodatkowe kompetencje, lecz w danym momencie nie mogą zatrudnić pracownika na etat.
Organizacje decydują się na zatrudnienie na określony czas również po to, aby pozyskać kompetencje
niezbędne do ukończenia projektów oraz poradzić sobie w okresie zwiększonego popytu na produkty lub usługi firmy (po 40 proc. wskazań). Co ciekawe, jedna na trzy firmy jako powód korzystania z nowoczesnych form zatrudnienia wskazuje trudności z rekrutacją pracowników na etat.
– Umowa o pracę na czas nieokreślony do niedawna była jedyną preferowaną przez pracowników formą zatrudnienia. Zmiany społeczno-gospodarcze ostatnich lat pokazują jednak, że rosnąca grupa specjalistów wyżej od zatrudnienia na etat ceni sobie pracę projektową. Zmieniające się preferencje kandydatów coraz wyraźniej zauważają działy rekrutacji, co skłania firmy do korzystania z nowoczesnych form zatrudnienia, stanowiących atrakcyjną alternatywę dla pracowników – zauważa Agata Czaja, Senior Manager – External Workforce Solutions w Hays Poland.
Motywacja pracownika czasowego: zdobycie cennego doświadczenia
Wyniki badania przeprowadzonego wśród osób współpracujących z firmami w oparciu o umowy inne niż umowa o pracę pokazują, że pracownik czasowy wykonujący pracę umysłową to najczęściej osoba przed trzydziestką, pełniąca rolę asystencką lub specjalistyczną. Praca na określony czas pozostaje domeną głównie młodych pracowników, którzy znajdują się na początku swojej kariery.
Najczęściej wskazywanym powodem pozostaje możliwość zdobycia doświadczenia, wskazana przez 64 proc. pracowników czasowych. W porównaniu z wynikami badania z roku 2021 wyraźnej zmianie uległa natomiast kolejność pozostałych motywatorów. Na drugim miejscu uplasowało się bowiem bardziej atrakcyjne wynagrodzenie, na trzecim większa elastyczność, natomiast na czwartym – możliwość uczestniczenia w interesujących projektach. Odsetek respondentów uzasadniających podjęcie pracy na określony czas trudnościami ze znalezieniem zatrudnienia na etat wynosi zaledwie 19 proc., co stanowi wynik aż o 17 pkt. proc. niższy od tego uzyskanego w roku 2021.
Elastyczność czasu i miejsca pracy może być cenna dla każdego pracownika, bez względu na poziom zajmowanego stanowiska i doświadczenie zawodowe. Jednak argument w postaci lepszego wynagrodzenia i ciekawych projektów najczęściej dotyczy ekspertów i menedżerów, posiadających cenne kompetencje, wiedzę ekspercką oraz bogate portfolio zrealizowanych projektów. Wśród pracowników czasowych nie brakuje bowiem doświadczonych specjalistów, którzy postrzegają pozaetatowe formy współpracy jako sposób na uzyskanie atrakcyjnego wynagrodzenia i udział w ciekawych projektach. To właśnie dla tej grupy pracowników podejmowanie pracy na określony czas najczęściej jest świadomym, w pełni przemyślanym wyborem.
O raporcie
Raport „Nowoczesne formy zatrudnienia 2023” został opracowany na podstawie danych uzyskanych w badaniu na temat rynku pracy, przeprowadzonym w okresie od września do grudnia 2022 r. wśród firm korzystających z nowoczesnych form zatrudnienia oraz pracowników czasowych (white collar). Raport powstał we współpracy z kancelarią Greenberg Traurig. W raporcie uwzględniona jest perspektywa firm – ponad 500 organizacji działających w Polsce – oraz perspektywę pracowników umysłowych, współpracujących z firmami na podstawie umów innych niż umowa o pracę – blisko 600 osób.