Czy przy zakładaniu angielskiej spółki z o.o. (limited company), w której będzie więcej niż jeden udziałowiec (shareholder), istnieje prawny wymóg, aby przygotować również umowę pomiędzy udziałowcami (Shareholders’ Agreement)? Odpowiedź brzmi nie – podobnie jak nie istnieje prawny wymóg, aby przed zawarciem związku małżeńskiego przygotować intercyzę. W życiowej praktyce, w obu przypadkach, bez trudno można odkryć benefity wynikające zarówno z intercyzy, która ma chronić nasze interesy w życiu prywatnym, jak i z Shareholders’ Agreement, które chroni nasze prawa jako udziałowca.

Niniejsze podsumowanie ukazać ma istotność przemyślanego i dobrze przygotowanego Shareholders’ Agreement i dlaczego wskazanym jest, aby oprócz wszelkich niezbędnych formalności (jak na przykład przygotowanie umowy spółki – to jest articles of association), uregulować również ramy współpracy pomiędzy udziałowcami oraz jasno sformalizować ich prawa i obowiązki. Choć powodów, dla których warto skorzystać z klarownie i dokładnie napisanego Shareholders’ Agreement jest bardzo wiele – poniżej zdecydowałem się podać trzy, które z punktu widzenia mojej praktyki są najistotniejsze.

  1. Prywatna regulacja relacji między udziałowcami

Shareholders’ Agreement to prywatna i poufna umowa pomiędzy udziałowcami w danej spółce. W odróżnieniu od articles of association spółki, zapisy Shareholders’ Agreement nie są dostępne publicznie na Companies House – a wszelkie ustalenia, przyjęte procedury, czy prawa lub przywileje przysługujące danym udziałowcom pozostają tylko i wyłącznie ich sprawą. Dla przykładu Shareholders’ Agreement może zawierać:

  1. szczegółową politykę związaną z obliczaniem i wypłacaniem dywidendy przez spółkę jej udziałowcom. W związku z tym, różni udziałowcy, posiadający różne klasy udziałów (przykładowo: A Oridinary Shares, B Ordinary Shares, Preference Shares etc.) mogą otrzymywać różnej wysokości dywidendy, jak również cieszyć się różnymi prawami czy preferencjami wynikającymi z posiadania różnych udziałów w spółce;
  2. procedurę regulującą warunki oraz zasady transferu, dziedziczenia oraz uczciwej wyceny i przymusowego wykupu udziałów w spółce np. w razie inwalidztwa, niezdolności prawnej, śmierci jednego z udziałowców, rezygnacji czy odejścia takiej osoby ze spółki. W sytuacji odejścia jednego z udziałowców (może to również dotyczyć jednego z dyrektorów lub kluczowych pracowników, którzy otrzymali udziały w spółce jako część wynagrodzenia), częstą praktyką jest wprowadzenie klauzul, które biorą pod uwagę specyficzne okoliczności takiego odejścia, to jest czy odbywa się ono za wzajemnym porozumieniem z pozostałymi udziałowcami i w dobrych stosunkach, czy wręcz przeciwnie.

 

  1. Większa kontrola akcjonariuszy w zarządzaniu spółką

Co do zasady, to dyrektorzy sprawują kontrolę nad codziennymi decyzjami i na bieżąco zarządzają spółką oraz jej sprawami. Zgoda udziałowców jest wymagana jedynie w kwestii pewnych wydzielonych spraw, których istotność z perspektywy spółki jest znaczna (przykładowo: zmiana articles of association, zmiana nazwy, disaplikacja tak zwanych pre-emption rights, zmiana kapitału zakładowego, rozwiązanie spółki etc.). Shareholders’ Agreement pozwala wprowadzić klauzule, które będą wymagały decyzji udziałowców w ściśle określonych sprawach lub sytuacjach, jak na przykład:

  1. zaciąganie zobowiązań finansowych (np. mortgages lub charges) bądź zawieranie umów / kontraktów komercyjnych przez dyrektorów w imieniu spółki, powyżej określonej wysokości – np. £50,000;
  2. zakładanie nowych spółek-córek czy angażowanie spółki w inne rodzaje działalności niż jej obecny biznes;
  3. odwoływanie obecnych lub powoływanie nowych dyrektorów spółki.

 

  1. Ochrona mniejszościowych, jak również większościowych udziałowców

Odpowiednie klauzule w Shareholders’ Agreement mogą dać komfort mniejszościowym akcjonariuszom i skutecznie chronić ich przed rozwodnieniem kapitału (np. uzależniając decyzje w kwestii emisji nowych udziałów od zgody wszystkich obecnych udziałowców czy sprzedaży przez większościowego udziałowca jego części spółki, bez rozszerzenia możliwości sprzedaży udziałów również do udziałowca mniejszościowego). Z drugiej strony, analogicznie możliwe jest wprowadzenie zapisów korzystnych dla udziałowca większościowego, obligujących mniejszościowych właścicieli spółki do sprzedaży również swoich udziałów w sytuacji, gdy większościowy udziałowiec zdecyduje się sprzedać swoje udziały w spółce osobom trzecim, np. inwestorowi private equity (tak zwany financial sponsor) lub innej firmie z tej samej branży (tak zwany trade buyer).

Kontakt:

Mec. Dawid Daniel Malinowski

Solicitor (Anglia & Walia)

Senior Associate

Email: dawiddanielmalinowski@bexleybeaumont.com

Telefon: [UK] 00 44 7896 524601 – [PL] 00 48 535 478 636

Profil on-line: https://www.bexleybeaumont.com/individual-partner/52/DawidDanielMalinowski

LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/ddmalinowski/

Author

  • Bexley Beaumont

    Bexley Beaumont (https://www.bexleybeaumont.com) jest niezależną, regulowaną przez SRA brytyjską kancelarią prawną z biurami w Londynie i Manchesterze. Nasz zespół składa się z około 70 doświadczonych prawników, którzy pracowali w dużych międzynarodowych oraz brytyjskich kancelariach prawnych, a także w wewnętrznych działach prawnych spółek i firm w UK. Wraz z szerszym zespołem corporate liczącym kilku partnerów i prawników, koncentrujemy się na doradztwie prawnym i transakcyjnym w zakresie prawa spółek i umów handlowych. Rutynowo wspieramy również polskich przedsiębiorców w ich ekspansji na rynek brytyjski, jak również w późniejszych etapach prowadzenia działalności gospodarczej w UK.