Ze względu na ciągłe zawirowania i zmiany związane z wejściem w życie Polskiego Ładu, zmuszeni jesteśmy poinformować Państwa o kolejnych istotnych nowelizacjach ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tj. Polski Ład) oraz uchwaleniu przepisów wykonawczych.

Nowelizacja oraz Rozporządzenie[1], wprowadzają kilka zmian w rozliczeniach podatkowych i ubezpieczeń zdrowotnych. Poniżej pragniemy wskazać najistotniejsze dla Państwa kwestie:

  • Zmiany w rozliczeniu składki zdrowotnej – artykułem 9 pkt 6 wprowadzony został do Polskiego Ładu przepis przejściowy – art. 69a dotyczący rozliczenia wynagrodzeń. Zgodnie z nim przepisy ustawy o PIT i CIT w brzmieniu nadanym Polskim Ładem mają mieć zastosowanie „do płatników i podatników zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 41 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 (ustawa o PIT) oraz art. 26 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 2 (ustawa o CIT), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tytułu wypłat (świadczeń), pieniędzy, wartości pieniężnych oraz należności dokonywanych, stawianych do dyspozycji lub wypłacanych po dniu 31 grudnia 2021 r.” Należy podkreślić, iż wyżej wskazany przepis art. 41 ust. 1 ustawy o PIT odwołuje się m.in. do płatników, którzy odprowadzają podatek za zleceniobiorców, powyższy przepis przejściowy umożliwia opłacenie należnych podatków również po terminie 31 grudnia 2021 roku z możliwością odliczenia składki, niestety ustawodawca dla uproszczenia/ujednolicenia przepisów nie wymienił innych płatników przykładowo z art. 31 ustawy PIT zakładów pracy. Pragniemy jednak wskazać, iż omawiany przepis nie pozbawi pracowników prawa do odliczenia grudniowej składki zdrowotnej od wynagrodzenia wypłaconego w grudniu, nawet pomimo faktu, iż zakład pracy nie odprowadził składki do ZUS w tym samym miesiącu. Należy bowiem wskazać, iż obowiązujące przepisy nakładają obowiązku pobrania składki przez płatnika – co nastąpiło, a nie ich finalne wpłacenie do ZUS co potwierdza liczne orzecznictwo.
  • Poprawiona definicja w uldze dla klasy średniej – artykułem 9 pkt 1 lit. d zmienia się art. 1 w pkt 40 lit. b, w ust. 4a poprzez dodanie w części wspólnej po wyrazach „pomniejszonych o koszty” wyrazy „uzyskania przychodów z tytułu”. Oznacza to, że tu przychody z działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej trzeba będzie pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności. Jest to zmiana na pierwszy rzut oka kosmetyczna, aczkolwiek istotna, ponieważ wcześniejsze brzmienie „pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności” pozostawiało istotne wątpliwości, ze względu na fakt, że ustawa o PIT nie zawiera pojęcia „koszty prowadzenia działalności”, a jedynie „koszty uzyskania przychodu”.
  • Doprecyzowanie definicji minimalnego wynagrodzenia przy obliczaniu składki zdrowotnej dla podatników rozliczających się liniowo – nowelizacją naprawiono też błąd, który wdarł się do przepisów Polskiego Ładu odnoszących się do wysokości składki zdrowotnej u przedsiębiorców, którzy wybiorą liniową stawkę 19 proc. PIT. W oryginalnym brzmieniu Polski Ład wskazywał, że w 2022 r. będzie ona wynosić u nich 4,9 proc. podstawy wymiaru, ale nie mniej niż 9 proc. „minimalnego wynagrodzenia obowiązującego z 1 stycznia roku składkowego”, a to by oznaczało, że w 2022 r. należałoby wziąć pod uwagę minimalną pensję z 1 stycznia 2023 r. (bo rok składkowy zaczął się 1 lutego 2022 r. i potrwa do 31 stycznia 2023 r.). Błąd ten został jednak poprawiony i zgodnie z nowym brzmieniem pod uwagę będzie brane minimalne wynagrodzenie obowiązujące „w pierwszym dniu roku składkowego”. To oznacza, że w 2022 roku pod uwagę będzie brane minimalne wynagrodzenie z 1 lutego 2022 r. (3010 zł ).
  • Składka zdrowotna dla podatników rozliczających się liniowo – zgodnie z art. 79a dodanym w nowelizacji wynika, że podatników rozliczających się wg. stawki liniowej obowiązuje już nowa wysokość składki 4,9 proc. nie zmieni się jedynie podstawa wymiaru – za styczeń 2022 r. Będzie ona jeszcze taka sama jak w mijającym 2021 r. Składka za styczeń 2022 r. ma być ustalana na podstawie zasad obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. To oznacza, że podstawą wymiaru styczniowej składki będzie 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z 2020 r., czyli 4242,38 zł. Należy więc uznać, że składka za styczeń wyniesie o 4,9 proc. podstawy wymiaru, przy czym składka nie może być niższa niż 9 proc. minimalnego krajowego wynagrodzenia.
  • Zmiana dotycząca tzw. podatku od przerzuconych dochodów – Polski Ład pierwotnie likwidował art. 15e ustawy o CIT i przewidziane w nim limitowanie kosztów usług niematerialnych świadczonych przez podmioty powiązane, a zastępował przepis wspomnianym podatkiem. Problem polegał na tym, że w opublikowanym już Polskim Ładzie nie do końca było jasne, że w podatku od przerzuconych dochodów chodzi o rozliczenia z podmiotami powiązanymi. W art. 2 pkt 47 Polskiego Ładu mowa była jedynie, że 19-proc. podatek od przerzuconych dochodów pomniejsza się o kwotę zryczałtowanego podatku u źródła. Zostało to jednak doprecyzowane art. 9 pkt 2 lit. d ustawy akcyzowej zmieniającym problematyczny przepis. Doprecyzowanie polega na tym, że pomniejszenie to nie dotyczy jakiegokolwiek podatku u źródła, a jedynie potrąconego od należności podmiotów powiązanych.
  • Oświadczenia w podatku u źródła – zgodnie z art. 9 pkt 2 lit. e poprawki naniesiono również w kwestii terminu, w którym płatnicy podatku u źródła składają oświadczenia o spełnieniu warunków pozwalających im skorzystać z preferencji wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z nowelizacją płatnik jest obowiązany złożyć oświadczenie do organu podatkowego, nie później niż w terminie wpłaty podatku za miesiąc, w którym kwota rocznych należności wypłacanych na rzecz jednego kontrahenta przekroczyła 2 mln zł, przy czym wykonanie tego obowiązku po dokonaniu wypłaty nie zwalnia płatnika z obowiązku dochowania należytej staranności przed jej dokonaniem.
  • Doprecyzowanie definicji kosztów uzyskania przychodu przy przekształceniu spółek – zgodnie z Polskim Ładem ustawodawca wprowadził nowy artykuł 22 ust. 1t ustawy o PIT, który określa co jest kosztem uzyskania przychodu, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów, bądź akcji spółki powstałej ze spółki osobowej. W nowelizacji powyższe zostało doprecyzowane przez jednoznaczne stwierdzenie, iż ustawodawca miał na myśli, wypłacane udziały spółki przejmowanej a następie dodał określenie: „o przypadające na podatnika wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów z tytułu udziału w tej spółce”.
  • Kary za złożenie nieprawdziwego oświadczenia – w nowelizacji na podstawie art. 2 pkt 5 ustawodawca dodał zapis, iż kara w wysokości 720 stawek dziennych będzie miała równieżALERT zastosowanie do podmiotów dokonujących wypłat należności za pośrednictwem rachunków papierów wartościowych albo rachunków zbiorczych, jeżeli nie przekażą odpowiedniej informacji podmiotom prowadzącym rachunki powiernicze lub przekażą ją z opóźnieniem.
  • Zmiany przy obliczaniu składki zdrowotnej dla osób zwolnionych z PIT – w pierwotnym brzmieniu osoby objęte nowymi zwolnieniami z PIT miałyby nie zapłacić również składki zdrowotnej. Chodzi o rodziców co najmniej czwórki dzieci, aktywnych zawodowo seniorów, którzy zrezygnują z pobierania emerytury lub renty rodzinnej, oraz powracających z zagranicy. Wskutek uchwalonej nowelizacji podatnicy ci będą jednak w 2022 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości hipotetycznej zaliczki na PIT (art. 83 ust. 2a ustawy zdrowotnej). Z tym że pod uwagę trzeba będzie brać zaliczkę na podatek dochodowy obliczoną zgodnie z przepisami ustawy o PIT „w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.” (art. 83 ust. 2b ustawy zdrowotnej).
  • Zmiany dotyczące zaliczek na podatek dochodowy w wysokości do 12 800 zł miesięcznie przychodu pracownika – ostatnią najnowszą i najbardziej kontrowersyjną zmianę wprowadziło Rozporządzenie (wyżej wskazany dokument powstał po protestach grup zawodowych co do wielkości opłacanych zaliczek na podatek dochodowy). Zgodnie z rozporządzeniem termin na pobranie zaliczki został przedłużony, a zaliczka nie może być wyższa niż ta obliczona na 31 grudnia 2021 roku, jeżeli przychód pracownika od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku nie przekroczy 12 800 zł miesięcznie. Dodatkowo pracownicy mają otrzymać wyrównania, jeżeli pracodawca już opłacił zaliczkę. Problematyczne z punktu widzenia podatników oraz płatników jest fakt czy rozporządzenie jest wiążącym dokumentem na podstawie, którego należy opłacać podatki, jednakże 20 stycznia 2022 roku Ministerstwo Finansów wydało stosowne objaśnienia, które chronią podatników w przypadku ich stosowania. Powyższe potwierdza również sam dokument w ostatnim pytaniu. Dodatkowo należy podkreślić fakt, iż w pierwszym zdaniu, objaśnienia wyraźnie wskazują, że nie stosowanie rozporządzenia prowadzi do pokrzywdzenia ważnych interesów pracowników, zleceniodawców, emerytów czy rencistów i to właśnie zdaniem autora jest powodem wydania rozporządzenia.
  • Na koniec pragniemy wskazać, iż zgodnie z doniesieniami medialnymi to nie koniec prób „łatania” Polskiego Ładu, jednakże nie jesteśmy wstanie stwierdzić kiedy dokładnie, zostaną wprowadzone inne zmiany do ustawy.

Dla uproszczenia chcielibyśmy Państwu przekazać informację o materiałach związanych z Polskim Ładem,.
Niemniej jednak zwracamy uwagę, że nie stanowią one źródła prawa, ani nie mają mocy ochronnej. W związku z tym w przypadku jakichkolwiek wątpliwości rekomendujemy bezpośrednią analizę przepisów bądź kontakt z nami.

a) https://www.podatki.gov.pl
b) https://www.podatki.gov.pl/wyszukiwarki/eureka

1. Podręcznik na temat Polskiego Ładu
a) https://www.gov.pl/web/finanse/podatkowy-polski-lad-w-pigulce

2. Przewodnik na temat Polskiego Ładu udostępnione przez Ministerstwo Finansów
a) https://www.podatki.gov.pl/polski-ladALERT

3. Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące Polskiego Ładu
a) https://www.podatki.gov.pl/polski-lad/pytania-i-odpowiedzi-polski-lad

4. Projekt objaśnień dotyczący Estońskiego CITu
a) https://www.gov.pl/web/finanse/konsultacje-podatkowe—estonski-cit

5. Objaśnienia do rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2022 roku
a) https://www.gov.pl/web/finanse/polski-lad-stanowisko-dotyczace-rozporzadzenia-z-dn-7-stycznia-2022-r-w-sprawie-przedluzenia-terminow

[1] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. 2022 poz.28)